مروری دوباره بر اشغال ایران در شهریور 1320 از ضروریات تاریخ معاصر ماست. چرا که هنوز برای ایرانیان تلخی اشغال بدون آنکه به صورت رسمی در طرف یکی از قطبهای جنگ باشند باقی است. و این اشغال در حالتی رخ داد که ادعا میشد ارتش ایران منظم و مدرن است. از سوی دیگر اشغالگران، در دخالتی واضح رضاخان، بالاترین مقام ایران را از قدرت خلع کردند و شرایط مطلوب خودشان را در ادارۀ ایران حاکم کردند. بررسی این دوره میتواند در تحلیل کارآمدی یا ناکارآمدی دورۀ پهلوی اول مؤثر باشد. با توجه به اینکه در این سالها همواره دورۀ پهلوی اول توسط برخی رسانهها دورۀ دستاورد و شکوه یاد میشود توجه به تاریخ آن دوره بسیار ضروری است. در مقالۀ حاضر تلاش داریم تا این دورۀ تاریخی را در مجموعه های نمایشی ایرانی که در دوره های مختلف تاریخی و توسط تهیه کنندگان مختلف تولید شدهاند مورد بررسی قرار گرفتهاست. در این پژوهش با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی به بررسی بازنمایی اشغال ایران در چهار سریال دایی جان ناپلئون، معمای شاه، در چشم باد و خاتون پرداخته شده است، در همین راستا با استفاده از روش تحلیل محتوی و بر اساس واحد تحلیل سکانسهایی بوده از کل فیلمهای مورد بررسی کدگذاری صورت گرفت، این کدگذاری تا سه مرحله ادامه یافت و در نهایت مفاهیم نهایی به دست آمد که بر اساس این مفاهیم می توان گفت که بازنمایی اشغال ایران در این سریالها با استفاده از صحنههای مختلف که ضعیف جلوه دادن نیروی نظامی کشور، ضعیف جلوه دادن دولت حاکم، بیاخلاق نشان دادن نیروهای اشغالگر، بروز قحطی و گرسنگی در کشور، رواج بیماری، ناامنی در سطح کشور و ... بوده است؛ در مقابل تلاش شده است احساسات ملیگرایانۀ مردم آن زمان و تشکیل گروههای مردمی و تلاش برای کمک به همدیگر در این سریالها با سکانسهای مختلف نمایش داده شود، نتایج نشان میدهد که دوره اشغال ایران که به سبب بیکفایتی نظام حاکم رخ داد باعث عقبگرد کشور شد و سببساز سلطه نیروهای بیگانه به کشور شد.
انصاری, مهدی و حسین پور, جعفر . (1404). بازنمایی اشغال ایران در شهریور 1320 ه. ش(مطالعه موردی سریالهای تلویزیونی دایی جان ناپلئون، در چشم باد، معمای شاه و خاتون). پژوهشنامه معارف و اندیشه اسلامی, 1(1), 103-59. doi: 10.22059/jikt.2025.104549
MLA
انصاری, مهدی , و حسین پور, جعفر . "بازنمایی اشغال ایران در شهریور 1320 ه. ش(مطالعه موردی سریالهای تلویزیونی دایی جان ناپلئون، در چشم باد، معمای شاه و خاتون)", پژوهشنامه معارف و اندیشه اسلامی, 1, 1, 1404, 103-59. doi: 10.22059/jikt.2025.104549
HARVARD
انصاری, مهدی, حسین پور, جعفر. (1404). 'بازنمایی اشغال ایران در شهریور 1320 ه. ش(مطالعه موردی سریالهای تلویزیونی دایی جان ناپلئون، در چشم باد، معمای شاه و خاتون)', پژوهشنامه معارف و اندیشه اسلامی, 1(1), pp. 103-59. doi: 10.22059/jikt.2025.104549
CHICAGO
مهدی انصاری و جعفر حسین پور, "بازنمایی اشغال ایران در شهریور 1320 ه. ش(مطالعه موردی سریالهای تلویزیونی دایی جان ناپلئون، در چشم باد، معمای شاه و خاتون)," پژوهشنامه معارف و اندیشه اسلامی, 1 1 (1404): 103-59, doi: 10.22059/jikt.2025.104549
VANCOUVER
انصاری, مهدی, حسین پور, جعفر. بازنمایی اشغال ایران در شهریور 1320 ه. ش(مطالعه موردی سریالهای تلویزیونی دایی جان ناپلئون، در چشم باد، معمای شاه و خاتون). پژوهشنامه معارف و اندیشه اسلامی, 1404; 1(1): 103-59. doi: 10.22059/jikt.2025.104549
)